Zware elektrische vrachtwagens doen het in de praktijk beter dan fabrikanten vooraf beloofden. Hun bereik blijkt groter, hun energieverbruik lager. Europa staat daarmee aan de vooravond van een logistieke transitie. De uitdaging zit niet zozeer in de techniek, maar in de kosten en infrastructuur. Nederland heeft de eerste plannen klaar, maar moet nu versneld schakelen.

Europese praktijk: e-trucks halen meer kilometers dan verwacht

Uit een analyse van 91 elektrische trekker-opleggercombinaties in heel Europa door de International Council on Clean Transportation (ICCT), blijkt dat de voertuigen in de praktijk 11 tot 19 procent verder rijden dan de opgegeven fabrieksrange. Daarmee overtreffen ze de verwachtingen van hun fabrikanten. Ook het energieverbruik is indrukwekkend: gemiddeld 65% lager dan dat van dieseltrucks.

Dit geeft transportbedrijven meer zekerheid dat de technologie inzetbaar is voor dagelijkse operaties. Vooral in stedelijke distributie en regionale ritten blijken elektrische trucks al uitstekend te functioneren.

Kosten en batterijgebruik: de businesscase in balans brengen

Een opvallende bevinding is dat veel trucks rondrijden met oversized batterijen. Bedrijven kiezen vaak voor de grootste variant, zodat ook de zwaarste rit van het jaar probleemloos uitgevoerd kan worden. Het gevolg: een groot deel van de accucapaciteit blijft onbenut.

Dat heeft impact op de Total Cost of Ownership (TCO). De aanschafkosten van e-trucks zijn hoger dan bij diesel, vooral door de prijs van de batterij. Slimmere inzet is dus essentieel:

• Routeplanning en voorspelbaarheid zorgen voor kleinere accupakketten en lagere kosten.
• Laden tijdens daluren verlaagt energiekosten.
• Eigen opwek met zonnepanelen of wind maakt bedrijven minder afhankelijk van de marktprijzen.

Met deze strategieën komt de TCO dichter bij die van dieseltrucks – in sommige toepassingen zelfs sneller dan verwacht.

Beleidsopties: versnellen door slimme maatregelen

Het rapport benadrukt dat naast techniek ook beleid een doorslaggevende factor is. Denk aan:

• De vrachtwagenheffing (vanaf juli 2026) en de vrijstelling of korting voor zero-emissie vrachtwagens.
• De restwaarde van dieseltrucks kan onder druk komen te staan door strengere milieueisen en zero-emissiezones.
• Snellere toegang tot groene stroom en netaansluitingen voor logistieke depots.
• Versnelling van Europese laadcorridors, zodat langeafstandstransport mogelijk wordt.

Samen vormen deze maatregelen een hefboom om de markt sneller te laten groeien.

Inzichten uit het Living Lab Heavy Duty

Het Living Lab Heavy Duty laat zien dat ondernemers in de praktijk nog vaak met meerdere uitdagingen worstelen. Een belangrijke is de onzekerheid over het dagelijks bereik: bedrijven willen zekerheid dat ze minimaal 700 kilometer per dag kunnen afleggen en kijken daarbij vooruit naar laadsnelheden tot 1.000 kW.

Daarnaast spelen andere factoren een rol. Denk aan de beschikbaarheid van laadinfrastructuur, de inpassing in logistieke processen, de impact op Total Cost of Ownership en het gedrag van chauffeurs en planners. Het Lab benadrukt dat technologische oplossingen zoals megawatt charging (MCS) belangrijk zijn, maar dat succes net zozeer afhangt van veranderingen in rij- en laadgedrag en slimmer gebruik van bestaande laadcapaciteit.

De rode draad: de overstap naar elektrisch zwaar transport vraagt niet alleen techniek, maar ook organisatie en systeemaanpassingen. Zonder die brede aanpak blijft onzekerheid bestaan en gaat de transitie trager.

Belangrijkste inzichten Living Lab Heavy Duty

Bereik & laadsnelheid

• Bedrijven willen zekerheid van minimaal 700 km/dag.
• Toekomstige laadsnelheden van 1.000 kW worden verwacht.

Infrastructuur & netcapaciteit

• Onvoldoende laadinfrastructuur belemmert opschaling.
• Netcongestie vraagt om slimme koppeling met bedrijventerreinen en energieopslag.

Logistieke processen

• Succes hangt af van aanpassingen in routeplanning, rij- en laadroutines.
• Pauzes en laadsessies moeten slimmer op elkaar worden afgestemd.

Total Cost of Ownership (TCO)

• Oversized batterijen zorgen voor onnodige kosten.
• Optimalisatie van accukeuze en laadstrategieën verlaagt de TCO.

Gedrag & organisatie

• Gedragsverandering bij planners en chauffeurs is cruciaal.
• Techniek alleen is niet genoeg; organisatie en processen moeten mee veranderen.

Nederland: kleine aantallen, maar grote plannen

In Nederland rijden eind 2024 slechts 1.160 elektrische trucks, oftewel 0,7% van het wagenpark. Toch verwachten experts rond 2026–2029 een omslagpunt, omdat de TCO gunstiger wordt dan bij diesel.

De NAL Uitvoeringsagenda Logistieke Laadinfrastructuur schetst hoe Nederland zich voorbereidt:

• Een landelijk dekkend netwerk van 200–300 publieke laadlocaties in 2030.
• Focus op drie typen locaties: corridors langs snelwegen, stedelijke knooppunten en truckparkings.
• Vermogens tot 1 MW per laadpunt vanaf 2033 om ook zware trucks in korte tijd te laden.

Dat is ambitieus, want het elektriciteitsnet staat nu al onder druk. Toch ziet de agenda kansen in slim combineren: laadinfrastructuur koppelen aan bedrijventerreinen, zonneparken en batterijsystemen.

Outlook 2025: energie-impact en marktontwikkelingen

ElaadNL rekent in de Outlook Logistiek 2025 voor dat elektrische trucks en bestelauto’s in 2050 samen goed zijn voor 17–20 TWh elektriciteitsvraag per jaar, meer dan 10% van het huidige nationale verbruik.

Belangrijke inzichten:

• Trucks laden vooral op bedrijventerreinen (driekwart van de totale vraag).
• 52 publieke laadlocaties zijn nu geschikt voor zwaar transport; dit aantal moet snel groeien.
• Nieuwe technologieën zoals megawatt charging (MCS) komen eraan, waardoor laden tijdens verplichte pauzes van chauffeurs praktisch wordt.

Het Nederlandse beleid sluit hierop aan met subsidies, een vrachtwagenheffing vanaf 2026 die e-trucks bevoordeelt, en strengere CO2-doelen vanuit de EU.

Conclusie: de techniek werkt, nu het systeem nog

De Europese pilot laat zien dat elektrische trucks technisch klaar zijn voor de praktijk – vaak beter dan verwacht. De uitdaging verschuift naar infrastructuur, energievoorziening en financiering. Nederland heeft met de uitvoeringsagenda en Outlook duidelijke kaders neergezet, maar de uitvoering zal bepalend zijn.

Het Living Lab Heavy Duty bevestigt dit beeld: niet alleen techniek, maar ook logistieke processen, laadgedrag en organisatie moeten meebewegen. Juist die combinatie bepaalt hoe snel de markt kan opschalen.

De boodschap is positief: het kan, het werkt, en met de juiste keuzes kan Nederland vooroplopen in emissievrije logistiek.

Lees meer over elektrisch laden op bedrijventerreinen.